Sinds 20 oktober 2023 kan iedereen het Centraal Register van Bestuursverboden (JustBan) raadplegen via Just-on-web, het digitale portaal van Justitie. Dit register vermeldt alle personen en ondernemers die een bestuursverbod opgelegd kregen van de rechtbank en die daardoor voor een bepaalde periode geen bestuursfuncties in een onderneming mogen uitvoeren.
Nood aan meer controle en communicatie
Door de afwezigheid van een centrale databank met bestuursverboden en door de gebrekkige informatie-uitwisseling tussen ondernemings-rechtbanken, politie, notarissen en curatoren was het moeilijk ondernemers met een bestuursverbod op te sporen.
Dankzij JustBan op Just-on-web kan iedereen nu nagaan of een ondernemer met wie ze in zee willen gaan al dan niet een bestuursverbod heeft opgelopen.
‘Zwarte lijst’ met kwaadwillige ondernemers
Op 27 april 2023 keurde het parlement een wetsontwerp goed van Vincent Van Quickenborne, voormalig minister van Justitie. Met dit wetsontwerp zag het Centraal Register van Bestuursverboden het levenslicht. Dit is een ‘zwarte lijst’ met ondernemers die gedurende drie tot tien jaar geen bestuursfuncties meer mogen uitoefenen in een onderneming. Hieronder vallen functies zoals bestuurder, zaakvoerder, vaste vertegenwoordiger, dagelijks bestuurder, lid van een directiecomité, lid van een directieraad en vereffenaar.
Op 20 oktober 2023 werd ‘JustBan’ gelanceerd op Just-on-web. Voortaan kunnen Belgische burgers in totaal zo’n 10.000 bestuursverboden consulteren in het Centraal Register, na authenticatie via eID of itsme®.
Maar ook Europese burgers kunnen nagaan of een Belgisch persoon of Belgische onderneming een bestuursverbod heeft gekregen.
Eerst de strafrechtelijke bestuursverboden
In een eerste fase worden enkel de actieve Belgische strafrechtelijke bestuursverboden gepubliceerd op Just-on-web. Dit zijn bestuursverboden die een strafrechter oplegt in een strafzaak, bijvoorbeeld wegens oplichting, valsheid in geschrifte of verduistering. Zo’n bestuursverbod is een bijkomende straf bovenop een gevangenisstraf en/of boete.
Bij een opzoeking vindt u de begin- en einddatum van het verbod, de familie- en voornaam van de betrokkene of – indien het om een onderneming gaat – de bedrijfsnaam, het ondernemingsnummer en de rechtsvorm. Een bestuursverbod wordt niet langer opgenomen in het register eens het verstreken is of ongedaan wordt gemaakt door de rechter.
In een tweede fase worden ook de burgerlijke bestuursverboden toegevoegd aan het Centraal Register. Deze bestuursverboden worden opgelegd door een ondernemingsrechter wanneer een privépersoon of ondernemer zich schuldig maakte aan faillissementsfraude of wanbeheer in de aanloop naar een faillissement op grond van artikel XX 229 WER. Een curator, schuldeiser of het Openbaar Ministerie kan zo’n zaak inleiden als het faillissement te wijten is aan een kennelijk grove fout van de partij in kwestie.